14 Mayıs’ta Türkiye’nin Tercihi
Sevgili okurlar, Türkiye 14 Mayıs 2023’te tarihi bir seçime tanıklık etti. Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri, Türkiye’nin siyasi geleceği açısından büyük önem taşıyordu. Seçim sonuçları ise Türkiye’de siyasi dengelerin değiştiğini gösterdi. Bu yazımda sizlere seçim sonuçlarını ve yorumlarını aktarmak istiyorum.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde dört aday yarıştı: Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Ata İttifakı’nın adayı Sinan Oğan ve bağımsız aday Muharrem İnce. Seçimlerde hiçbir aday yüzde 50+1 barajını aşamadığı için seçim ikinci tura kaldı. İlk turda en çok oyu alan iki aday Recep Tayyip Erdoğan (%49.89) ve Kemal Kılıçdaroğlu (%44.39) oldu. Muharrem İnce (%0.47) ve Sinan Oğan (%5.24) ise barajın çok altında kaldı.
Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı seçiminde üst üste dördüncü kez ilk turda en çok oyu alan aday oldu ancak ilk kez barajı geçemedi. Erdoğan’ın oyları önceki seçime göre yaklaşık 10 puan düştü. Erdoğan’ın oylarının düşmesinde ekonomik kriz, pandemi yönetimi, yolsuzluk iddiaları ve muhalif kesimin birleşmesi gibi faktörler etkili oldu.
Kemal Kılıçdaroğlu ise Millet İttifakı’nın adayı olarak ilk kez cumhurbaşkanlığı seçimine katıldı ve ikinci tura kalmayı başardı. Kılıçdaroğlu’nun oyları önceki seçime göre yaklaşık 20 puan arttı. Kılıçdaroğlu’nun oylarının artmasında ekonomik sorunlara çözüm vaatleri, pandemi sürecindeki tutumu, yolsuzluklara karşı duruşu ve muhalif kesimin desteği gibi faktörler etkili oldu.
Muharrem İnce ise bağımsız aday olarak cumhurbaşkanlığı seçimine katıldı ancak beklenen başarıyı elde edemedi. İnce’nin oyları önceki seçime göre yaklaşık 30 puan düştü. İnce’nin oylarının düşmesinde CHP’den ayrılması, parti tabanının desteğini kaybetmesi, Millet İttifakı’na karşı çıkması ve seçmenlerin ikinci tura odaklanması gibi faktörler etkili oldu.
Sinan Oğan ise Ata İttifakı’nın adayı olarak cumhurbaşkanlığı seçimine katıldı ancak barajın çok altında kaldı. Oğan’ın oyları önceki seçime göre yaklaşık 5 puan arttı ancak bu artış yeterli olmadı. Oğan’ın oylarının artmasında milliyetçi kesimin desteği, Atatürk’e vurgu yapması ve genç seçmenlere hitap etmesi gibi faktörler etkili oldu.
Milletvekilliği seçiminde ise Cumhur İttifakı tek başına iktidar olacak çoğunluğu sağladı ancak oylarında düşüş yaşadı. Cumhur İttifakı %51.04 oy oranıyla 320 milletvekili çıkardı. Millet İttifakı ise oylarını arttırarak ana muhalefet konumunu korudu ancak iktidar alternatifi olamadı. Millet İttifakı %35.71 oy oranıyla 210 milletvekili kazandı. Emek ve Özgürlük İttifakı ise sol kesimin sesini duyuran bir güç olarak meclise girdi. Emek ve Özgürlük İttifakı %10.03 oy oranıyla 75 milletvekili elde etti. Ata İttifakı %2.06 oy oranıyla baraj altında kaldı. Sosyalist Güç Birliği İttifakı %0.88 oy oranıyla hiç milletvekili çıkaramadı.
Seçim sonuçlarına göre Türkiye’de siyasi tablo şöyle şekillendi: Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda Recep Tayyip Erdoğan ile Kemal Kılıçdaroğlu karşı karşıya gelecek. Bu iki aday arasında yapılacak olan yarış, Türkiye’nin cumhurbaşkanını belirleyecek. Bu nedenle ikinci turda katılım oranının yüksek olması bekleniyor. Ayrıca diğer adayların destekleyeceği isim de önemli bir faktör olacak. Muharrem İnce’nin Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceği tahmin edilirken, Sinan Oğan’ın tutumu belirsizliğini koruyor.
Milletvekilliği seçiminde ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi devam edecek ancak mecliste farklı sesler de duyulacak. Cumhur İttifakı tek başına iktidar olmasına rağmen muhalefet partilerinin denetimine maruz kalacak. Millet İttifakı ise ana muhalefet olarak iktidara alternatif olmaya çalışacak ancak içindeki farklılıkları yönetmek zorunda kalacak. Emek ve Özgürlük İttifakı ise sol kesimin taleplerini dile getirecek ancak ittifaka dahil olan partiler arasındaki uyumu sağlamak zorunda kalacak.
Sevgili okurlar, 14 Mayıs seçimleri, Türkiye’nin siyasi haritasını yeniden çizdi. Seçmenlerin tercihi, Türkiye’nin geleceğini şekillendirecek olan ikinci turda daha da belirleyici olacak.
